25 Ocak 2024 Perşembe

Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemi Yazı Dizisi -3



Merhaba. Uzun bir aradan sonra ergenlik yazı dizimin üçüncü yazısı ile buradayım. Uzunca bir dizi olacağından ayda bir ya da iki yazı ile devam etmeyi planlıyorum. Seriyi tek seferde ve hep elinizin altında olacak şekilde okumak isterseniz Eğiten Kitap'tan çıkan "Ergenlik" kitabına başvurabilirsin. Buradan satın alabilirsiniz.

Bu hafta konumuz zihinsel yetersizliği olan bireylerde ergenlik. Buyurun başlayalım.

Ergenlikte, zihinsel yetersizlikten etkilenme şiddetine göre farklı performans sergilenmektedir. Hafif düzey zihinsel yetersizliği olan bireyler, aynı gelişim dönemindeki normal gelişim gösteren diğer bireyler ile benzer performans göstermektedirler (Akdemir, 2019).

Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler fiziksel değişim boyutunda gecikmiş olarak görülebilir ve daha fazla desteğe ihtiyaç duyabilirlerken, ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireylerin bütün gelişim alanlarında geride olduğu ve yoğun desteğe ihtiyacı olduğu görülmektedir (Mccabe, 1993).

Zihinsel yetersizliği olan bireylerin benlik algılarının incelendiği bir araştırmada bireylerin benlik algılarının normal gelişim gösteren bireylerden oldukça düşük olduğu görülmüştür (Atlan, 2019). (Ekleme: Bu çalışma benim çalışmam. Bu çalışmayı yaparken, görüşme yaptığım bireylerin oturuşundan, yürüyüşüne kadar benlik algılarını gösterir birçok ipucu aldım. Bu nedenle ergenlik dönemi, öncesi ve sonrasında bol bol benlik saygısını arttıracak etkinliklerde bulunulması gerektiğini fark ettim. O dönemden bu yana bu konuda birlikte çalıştığım bireylere ve ailelerine rehberlik ediyorum.)

Benlik algısının ergenlik dönemindeki önemi düşünüldüğünde, zihinsel yetersizliği olan bireylerin fiziksel ve duygusal değişimleri algılama ve kabul etme şekillerinin olumsuz etkileneceği düşünülebilir. Aynı çalışmada genel yaşam doyumu puanları ve bütün alt ölçeklerde düşük puan aldıkları görülmüştür (Atlan, 2019).

Çevreden gelen mesajların önemli yer tuttuğu, arkadaşlardan alınan şekillendirici dönütlerin davranışları önemli ölçüde etkilediği ergenlik döneminde, zihinsel yetersizliği olan bireylerin olumsuz algı ile sürece başlaması ergenlik sonrasını da olumsuz yönde etkileyecektir. Burada, zihinsel yetersizliği olan bireylerin ilerleyen dönemde gerek benlik algısını gerekse sağlıklarını olumlu yönde etkilemek için fiziksel aktiviteye yönlendirmek doğru bir adım olabilir (Yanardağ ve ark., 2013).

Fiziksel aktivitenin hem fiziksel sağlamlık ve iyi oluş hem de duygusal sağlık için olumlu olduğu düşünüldüğünde, erken dönemde fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmış zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik dönemini daha sağlıklı geçirecekleri öngörülebilir.

Sonuç: Bu yazıdan, zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik öncesi düzenli spor alışkanlığının olmasının ergenlik dönemini daha sağlıklı geçirmeleri ve yetişkinliğe daha sağlıklı geçiş yapmaları için önemli olduğu sonucuna varabiliriz.

Umarım fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.


Kaynakça:

  1. Akdemir, B. (2019). Ergenlik Dönemindeki Zihin Yetersizliği Olan Bireylerin Cinsellik Eğitimi. D. Gücen (Edt.) Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Kapsamlı Cinsellik Eğitimi. s. (131-149) içinde. Eğiten Kitap.

  2. Mccabe, M.P., (1993). Sex Education Programs for People With Mental Retardation. Mental Retardation, 31(6), 375-387.

  3. Atlan, N. (2019). Ortaokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Yaşam Doyumları, Aile İşlevleri ve Kaynaştırma Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi).

  4. Yanardağ, M., Arıkan, H., Yılmaz, İ., & Konukman, F. (2013). Physical Fitness Levels Of Young Adults With And Without İntellectual Disability. Kinesiology (45,2). 233-240.