Hanen tekniği nedir?

Merhabalar, üzerine çok konuştuğumuz ve çalışmalarımızda sıklıkla yer verdiğimiz bir teknik olmasa da geçtiğimiz günlerde bir soru gelince üzerine biraz okuma yapmak istediğim Hanen Tekniği, özellikle otizmli bireyler için dil ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi için çalışılan bir tekniktir. İsterseniz tekniğin ayrıntılarına bakalım.

Yaptığım taramalarda Hanen Tekniği için oldukça az doküman bulabildim. Bulduğum kaynakları sizlerle yazının sonunda paylaşacağım, bir göz atarsanız sevinirim.

Hanen tekniği 1975 yılında aileler için Amerika'daki Hanen Merkezi tarafından geliştirildi. Geliştirilirken ana kaygı, otizmli bireylerin ailelerini erken dönemde çocuklarının gelişimine destek olmaya dahil etmekti. Hanen Tekniği'ni aile merkezli bir teknik olarak nitelendirmek bu nedenle yanlış olmayacaktır.

Bu teknik üç ana prensip üzerinde şekil almakta: Ebeveynlerin kilit rolü, "her gün"ün önemi, erkenden başlamak. Fark ettiyseniz otizmli çocukların eğitimi için bizim de üzerinde durduğumuz faktörlerden yalnızca üçü burada sıralanmış. Ebeveynin merkezinde olması ve ebeveynin uygulaması dolayısıyla her gün uygulama yapılmasına olanak sunuyor. Erken eğitim ise artık tartışma götürmez bir durum, ne kadar erken eğitim o kadar iyi süreç.

Kabaca Hanen Tekniği hakkında şu bilgileri verebilirim:

• Aileye doğru iletişimi öğreterek, bireyin her an dil ve konuşma eğitimi almasını sağlar.
• Aileye verilen eğitim ile ev ortamının da yapılandırılması sağlanmış olur.
• Bu teknikte uzmanlar ailelere, tekniği uygulamaya yönelik stratejiler önerir, öğretir.
• Bu program; çalışma atölyeleri ve DVD'ler yoluyla aileye öğretilir ve öğretilen bu becerilerin sergilenmesi konusunda süpervizyon sağlanır. Ev programları ile desteklenir.
• Bireyin tüm dil çıktıları değerlendirilerek her an bir öğretim ortamı olur ve bu ortam aile tarafından oluşturulur. Bu da bireyin "her gün" eğitim almasını sağlar. Yoğun olarak kullanılan stratejiler ise, doğru kullanıldığında kısa sürede sonuç vermeye başlar.
• Ayrıca uzmanların ailelere eğitim vermesi sebebiyle ekonomik bir tekniktir. Bir aile bütün çocuklarına ya da tanıdıklarına bu stratejileri önererek daha çok insana öğretilmesini sağlayabilir. Uzman, daha çok bireye ulaşmış olur.
• Bu tekniğin uygulayıcısı olmak için çeşitli kurslar alınması gerekmektedir. Uygulayan kişilerin uzman olduklarından emin olmadan ve aldıkları eğitimi sorgulamadan lütfen çocuklarınızı herkese emanet etmeyin.
• Çok ders değil az ama kaliteli dersin önemini unutmayın. O da var, bu da var denilerek içi boşaltılmış dil ve konuşma merkezlerinde vakit kaybetmeyin. Sahiden uzmanlığından emin olduğunuz kişilerle çalışın.

Benim aklıma, burada şöyle bir soru işareti geliyor. Ne zaman bir dil ve konuşma terapisti ile görüşme yapsam "Otizmli çocuklarla seans yapmam! Zihinsel engelli çocukla seans yapmam!" cümleleri duyuyorum. Çocukları seçip etiketlemek yerine otizmli çocuklar için olan bu tür tekniklerinin eğitimini alsalar ve çocuklarımıza uygulasalar daha güzel olmaz mı? Her dil ve konuşma terapisti bunu yapıyor demiyorum ancak okulumuz için yaptığım her görüşmede bunu yaşıyorum ve artık pes ettim. Buradan naçizane önerim, özel eğitim merkezlerinde çalışmayı düşünen dil ve konuşma terapisti arkadaşlarım otizmli ya da özel gereksinimli çocuklarla da kullanılabilen teknikler öğrenerek donanımlı hale gelmeleri. Güzel olmaz mı?

Şu video yine sizlere teknik hakkında fikir verebilir: https://www.youtube.com/watch?v=Yo8UwhCOHM4

Bu tekniği nerelerden daha ayrıntılı okuyabilirsiniz?
Sümeyra Öztürk'ün şu yazısı birçok sitede ve kendi sitesinde mevcut: http://konusmaterapi.com/otizmde-konusma-terapisinde-hanen-teknigi.html
https://otsimo.com/tr/konusma-terapisi-otizmde-konusamama/

Umarım sizler için yararlı ve farkındalık yaratan bir yazı olmuştur. Haftaya görüşmek üzere.