Herkese merhaba. Bugün 26 Mart Epilepsi Farkındalık günü. Farkında olmak için her yıl paylaşabileceğimiz, hepimizin bilmesi gereken önemli bilgileri bizler için derledim. Şimdiden iyi okumalar.
Öncelikle yazımı okumadan önce www.yeditepeepilepsisiz.com sitesini ziyaret etmenizi öneririm. Birçok yazım hatası olan bir site olsa da net ve anlaşılır bilgiler elde edebilirsiniz.
Epilepsi nedir?
Yukarıdaki internet sitesinden aldığım tanım şöyle diyor: "Epilepsi nöbeti (yada krizi), beyin normal aktivitesinin, sinir hücrelerinde geçici olarak meydana gelen anormal elektriksel aktivite sonucu bozulması ile oluşan klinik bir durumdur."
Epilepsinin nedenleri nelerdir?
Yine aynı kaynakta bu konuda şöyle bir bilgi sunuluyor: "Epilepsi hastalığının nedenleri çok çeşitlidir ve değişkenlik göstermektedir. Genel olarak özetlemek gerekirse epilepsi nedenleri arasında şu faktörler bulunmaktadır:
• Beyin tümörleri,
• Santral sinir sistemi enfeksiyonlar,
• Beyin dokusunun gelişimsel bozuklukları,
• Beyin damarlarında gelişimsel bozukluklar
• Kalıtımsal hastalıklar ve genetik nedenler.
Ancak epilepsi hastalığının teşhis yöntemlerindeki tüm gelişmelere karşın yukarıda belirttiğimiz nedenlerin dışında hastalığın sebebinin ne olduğunu bilmediğimiz bir grup hasta da bulunmaktadır."
Epilepsi sırasında ne yapılmalıdır?
Üniversitedeyken aldığım acil yardım dersinin notlarında ise bu konuda şunlar yazıyor:
Nöbet geçiren bir kişi gördüğünüzde şunları mutlaka yapın:
- Öncelikle sakin kalmak önemli.
- Nöbet geçiren bireyin yanından ayrılmayın, ayrılmanız gerekiyorsa yalnız kalmamasını sağlayın.
- Çarparak zarar görebileceği her şeyi nöbet geçiren kişiden uzaklaştırın.
- Kıyafetlerinin sıkan, dar olan bölgelerini açın.
- Etrafında kalabalık bir insan topluluğu varsa uzaklaştırın.
- Nöbet geçiren bireyi sağ tarafına döndürün. (Burada hedef, ağzından gelebilecek olası sıvıların nefes borusuna kaçmasını engellemek.)
- Acil yardım için 112'yi arayın.
- Kendine geldikten sonra dinlenmesi için yardımcı olun.
Peki neler yapmamalıyız?
- Nöbet esnasında kolonya, soğan gibi şeyleri koklatmayın.
- Kollarından ve bacaklarından tutmaya çalışmayın.
- Yüzüne, yanaklarına vurarak ayıltmaya çalışmayın.
- Ağzını açmaya, kollarını tutmaya, sarsmaya çalışmayın.
Epilepsi tanısı olan çocuklarla derslerimizde ne gibi uyarlamalar yapmalıyız?
Bu kısım artık bizim alanımıza giriyor ve hem kaynaklardan, seminerlerden hem de kendi deneyimlerimden elde ettiğim bilgileri sizinle paylaşıyorum. Madde madde sıralayalım:
- Öncelikle çocuğunuzun ne şekilde epilepsi geçirdiğini mutlaka aileden öğrenin. (Göz kırması mı, bilincini kaybederek mi, kol hareketiyle mi...) Derste geçirme ihtimali olup olmadığını bu şekilde öğrenerek sınıfınızda bu duruma göre önlemler alabilirsiniz.
- Epilepsi nöbetlerini etkileyen durumları aileden, ailenin bilgisi yoksa çocuğunuzun doktorundan mutlaka öğrenin. Yemeklerden, ışığın gücüne kadar her şey çocuğunuzun durumuna göre derste yapılandırılmış olmalı.
- Sınıfınızda olası nöbetler için sivri mobilyalar kullanmamaya dikkat edin.
- Kaynaştırma sınıfında çalışan öğretmen arkadaşlarımız sınıftaki diğer çocukları da bu konuda bilgilendirmelidirler. Korkutmadan, normal bir durum olarak görülerek çocuklar bilgilendirilmelidir. Bilgi veren kişinin tavrı oldukça önemli.
- Kaynaştırma sınıfınızda bu durumun bir provasını yapın. Minik bir drama etkinliği ile olası bir durumda neler yapılması gerektiğini sınıfınızdaki çocuklarınız ile birlikte deneyin. Bu sırada etkinliğe katılacak olan epilesi tanılı çocuğunuz da kendisi nöbet geçirirken neler olabileceğini görerek daha güvende ve anlaşılmış hissedecektir.
- Bireysel derslerde ise ilk yapılması gereken çocuğumuzun dikkat süreçlerini değerlendirmek. Dikkati toplama, sürdürme, sonlandırma; seçici dikkat, örgütleme vs. gibi unsurlardan hangisini epilepsinin etkilediği tespit edilirse; dersler daha sağlam bir zemine oturacaktır. (Dikkat Testleri konusunda bir bataryanın eğitimini aldım. Bu konuda bilgi almak isteyen başvurabilir. Seve seve yardımcı olmak isterim.)
- Önceki maddede uygulanan dikkat testlerinin sonucunda çocuklarımızla sık sık dikkat geliştirmeye yönelik etkinlikler uygulanmalıdır. Bu uygulamalar çocuğumuzun epilepsi nöbetlerinin şiddetine ve eğitsel performansına göre değişmelidir.
- Epilepsi nöbetlerinin beynin hangi lobunu, ne derece etkilediği bilgisi de derslerimizin gidişatını etkiler. Dil ve konuşmadan sorumlu merkez ise dil ve konuşmaya, görsel uyaranlara hassas olan merkez ise işitmeye daha çok ağırlık verilmesini örnek olarak verebilirim.
- Bol bol tekrar, evde bol bol tekrarın desteklenmesi oldukça önemlidir. Her nöbet beyinden bir şeyler alır götürür algısı evet doğru, ancak bol tekrar ile ve kalıcılık, genelleme basamaklarının doğru çalışılması "unutmalara" engel olabilir.
- Her nöbet sonrası eve göndermek çocuklarımızın mahrum kalmasını, etiketlenmesini ya da okuldan hoşlanmıyorsa ödüllendirilmesini sağlayabilir. Nöbet sonrası dinlenmesini sağlamak önemlidir. Burada çocuğumuz farklı bir sınıfa alınabilir ancak dinlenme sonrası gelebileceği söylenerek bu yapılmalıdır.
Artık epilepsinin farkındasın, farkını göster.
Umarım sizler için kullanışlı bir yazı olmuştur. Görüş, katkı, öneri için nereden ulaşabileceğiniz sayfanın en başında yazıyor.
Şimdiden kolaylıklar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder