Merhaba. Bu hafta özel eğitim sürecinin olmazsa olmazı bireyselleştirilmiş eğitim planının (BEP) anne ve babalar tarafından nasıl okunması, incelenmesi ve değerlendirilmesi gerektiğiyle ilgili bir yazı hazırladım. Umarım işlevsel ve fikir verici bir yazı olmuştur, şimdiden iyi okumalar.
BEP, yapılan değerlendirmeler sonrasında çocuğun müdahale sürecinde bulunacak her bir uzman tarafından hazırlanan ve karar verilen hedeflerin bulunduğu bir plandır. Bu plan, destek eğitim sürecine şekil verdiği için olmazsa olmazdır. Eğer bir müdahale sürecinde sizinle BEP paylaşılmıyorsa ya da bir merkezde bir öğretmen olarak sizden BEP hazırlamanız beklenmiyorsa lütfen kurumun/okulun uygulamalarını bir kez daha gözden geçirin.
Hadi şimdi BEP örneği üzerinden nasıl okumamız gerektiğini konuşalım. Aşağıdaki fotoğrafta her bir konuyu rakamlar ile gösterdim. Bu rakamların açıklamasını aşağıda bulabilirsiniz.
- Her BEP'in, hangi çocuğa ait olduğunu göstermesi için mutlaka ismi yazılmalıdır.
Bazen matbu olarak hazırlanan ve her çocuğa uygulanan (!) BEP'lerde bu bilgi olmaz ancak BEP, adı üzerinde bireysel bir plan olduğu için mutlaka çocuğunuzun ismi üzerinde olmalıdır. Her çocuğa ezberden verilen, matbu BEP'leri size sunan uzmanlarla çalışmayı yeniden değerlendirmekte fayda olabilir. - Öğrencinin hangi tarihte değerlendirildiği ile BEP'in şekillendiğini bilmek önemlidir. Değerlendirmeden üç ay sonra hazırlanmış bir BEP işlevsel olmayabilir. Bu nedenle hngi tarihte değerlendirme alındı ve bu kararlar verildi, dikkat edilmelidir.
- Çocuğunuzun doğum tarihinin BEP'te doğru şekilde yer aldığından emin olun. Doğum tarihi yanlış biliniyorsa, bazı amaçlar gelişim görevine uygun olmayacağından hatalı bir BEP olabilir.
- BEP'ler sıklıkla bir yıllık hazırlanır ancak altı aylık ya da iki yıllık da olabilir. Buradaki süre, planı hazırlayan uzmanların planlarını şekillendireceğinden önemlidir.
Ben sıklıkla aileyi ve bireyi tanımak üzere (özellikle sadece danışmanlık süreci yönetiyorsam) altı aylık hazırlar ve hızlarını görürüm. Bu hız ve bireysel özelliklere göre altı ay sonra bir yıllık planı hazırlarım.
Her uzman farklı şekilde düşünüp uygulayabilir, bunu unutmayalım. - Aslında biz öğretmenler için çocuğumuzun tanısından ziyade bireysel özellikleri önemlidir. Ancak bu demek olmuyor ki tanı biz öğretmenler için gereksizdir, aksine tanı çerçeve oluşturmak adına kullanışlıdır, ön fikir vermesi açısından kıymetlidir. Buna ek olarak tanının getirdiği özellikler ve gereksinimler ile BEP'te değişiklikler yapılabilir. BEP'i incelerken tanıların doğru şekilde yazıldığından emin olmak gerekir.
Tıbbi tanı ÇÖZGER'de yazan ve psikiyatristiniz tarafından konan tanıdır. Eğitsel tanı ise RAM'da yapılan değerlendirme sonucunda uygun görülen destek eğitim programını da yordayan tanıdır. Bu ikisi birbirinden fikir alır, birbirinin zıddı ya da birbirini desteklemeyen tanılar söz konusu olmaz. - Performans bölümüne, çocuk ile yapılan değerlendirme sonrasında edinilen bilgiler yazılır. Öğrencinin yapabildikleri, bireysel özellikleri, desteğe ihtiyaç duyduğu alanlar gibi bilgiler bu bölüme yazılabilir. Bu bölümde yeterince bilgi olduğundan emin olunması gerekmektedir.
- Bireylerin edinmesi gereken beceri grupları başlıklar halinde verilir.
Örneğin, fotoğraftaki örnekte beceri grubu "Güvenlik Becerileri"dir. Bu maddenin altında, bu becerilerin kısa dönemli hedefleri yer alır. Bu başlığa "uzun dönemli hedef" de diyebiliriz. Çünkü nihai hedefimiz bireyin güvenlik becerilerini bağımsız şekilde göstermesidir. - Her uzun dönemli hedef kısa dönemli hedeflerden oluşur.
Kısa dönemli hedef eğitim planımızda varmamız gereken ara duraklar gibidir. Kısa dönemli hedeflerden bildirimlerden oluşur. Bu bildirimler beceri analizleri ile elde edilir.
Örnekteki "İyi dokunuşu ayırt eder." becerisinin analizi yapılarak oluşturulacak hedefler BEP'te yer almaz, bu basamaklar bireye ve öğretim yöntemine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin bu beceriyi bir öğrencide beş, başka bir öğrencide bir, başka bir öğrencide on farklı bildirim ile çalışabiliriz. - Örnekteki "İyi dokunuşu ayırt eder." becerisinin edinildiğinden emin olmak için üç oturum üst üste %100 başarı göstermesi beklenmiştir.
Özel eğitimde sıklıkla bizler, %75 ölçüt belirleriz.
Becerinin güvenlik durumuna göre bu ölçüt değişebilir. Ölçüt, becerinin edinildiğine ne zaman karar vereceğimizi gösterir. - Becerinin nerede destekleneceği de yolun başında belirlenen konulardan biridir.
Bir beceri sadece evde, okulda ya da merkezde desteklenebilir. Burada hangi ortamın yazıldığına dikkat ederek çalışmaları evde destekleyebilirsiniz. - Uygulanacak yönteme sıklıkla öğretmenleriniz karar verir. Bu yöntemin ne olduğu, çocuğunuza uygun olup olmayacağı hakkında öğretmeninize fikir vererek onun en doğru kararı vermesini sağlayabilirsiniz.
- Hangi materyalin uygulanacağı da yolun başından belirlenir. Burada yine aynı şekilde çocuğunuza hangi materyalin uygun olacağı hakkında fikir sunarak sürece katkı sunabilirsiniz.
- Hangi becerinin hangi uzman tarafından destekleneceğinin bilgisi de önemlidir.
Örneğin dil ve konuşma becerilerini bir dil ve konuşma terapisti desteklerken fizyoterapistin desteklemesi uygun olmayacaktır. Bu nedenle burada yazan uzman isimlerine, yeterliklerine hakim olmanızda fayda var. - BEP, bir komisyon tarafından hazırlanır. Bu komisyondaki her bir üyenin görüşü, fikri kıymetlidir ve gereklidir. Komisyonda kimler olduğuna, bilgilerini yansıtıp yansıtmadığına ebeveynler de karar verebilirler.
- BEP komisyonunun içinde ailenin de olduğu unutulmamalıdır. Bu komisyonun bir parçası olduğunuzdan, fikirlerinizi vermekten ve soru sormaktan çekinmemelisiniz. Böylece BEP hem daha kapsamlı hem de daha gerçekçi olacaktır.
- BEP'inizin, kurumunuzun müdürü tarafından onaylandığından emin olun.
BEP'in değiştirilebilir, geliştirilebilir bir plan olduğu, süreç içerisinde düzenli aralıklarla değerlendirmeler alınıp BEP'te uyarlamalar yapılabileceğini de aklınızda tutarak size sunulan BEP'leri bu şekilde değerlendirebilirsiniz.
Umarım işlevsel ve fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.
