Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemi Yazı Dizisi - 4

 

          Merhaba. Serinin yeni yazısı ile buralardayım. Seriyi tek seferde ve hep elinizin altında olacak şekilde okumak isterseniz Eğiten Kitap'tan çıkan "Ergenlik" kitabına başvurabilirsin. Buradan satın alabilirsiniz.

Bu hafta konumuz işitme yetersizliği olan bireylerde ergenlik. Buyurun başlayalım.

    “Özel eğitim gerektirecek kadar işitme yetersizliği hali” olarak tanımlanan (Özer, 2001) işitme yetersizliğinin toplumda görülme yaygınlığı %0,1’dir (Atlan, 2019). Günümüzde, ülkemizde işitme yetersizliği olan bireyler için okullar, özel alt sınıflar kurulmakta ve yoğun olarak destek eğitim süreçlerine katılımları sağlanmaktadır.  

        İşitme yetersizliği olan ergenlerin yaşam doyumlarını ve alt boyutlarını inceleyen Atlan’ın ve normal gelişim gösteren ergenelerin yaşam doyumlarını ve alt boyutlarını inceleyen Çivitci’nin bulguları karşılaştırıldığında, işitme yetersizliği olan bireylerin bütün alt boyutlarda ve genel yaşam doyumu puanında, normal gelişim gösteren bireylerden az puan aldıkları görülmüştür (Atlan, 2019; Çivitci, 2009). Benlik saygısı, çevre, arkadaş, aile, okul alt boyutlarında işitme yetersizliği olan bireylerin doyumlarının düşük olması ergenlik sürecini olumsuz yönde etkileyebilecek bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

            Literatürde, işitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde yaşadıkları sosyal beceri yetersizliği ile ilgili çalışmalar görülmüştür (Atlan, 2019; Kul ve ark., 2011; Obuz, 2015) İşitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde artan saldırganlık problem davranışlarına fiziksel aktivitelerin alternatif olarak sunulduğu bir çalışma incelendiğinde, sportif faaliyette bulunan işitme yetersizliği olan bireylerin saldırganlık davranışlarının azaldığı görülmüştür (Kul ve ark., 2011). Yukarıda, farklı yetersizlik türleri için tartışılan fiziksel aktivite konusunun burada da karşımıza çıkması önemlidir. Ergenlik öncesinde edinilen fiziksel aktivite alışkanlığının, işitme yetersizliği olan bireylerin daha sağlıklı bir ergenlik dönemi geçirmesi için önemli olduğu düşünülmektedir.

            İşitme yetersizliği olan bireylerin ihtiyaçlarının tespitine yönelik yapılan çalışmada ise ihtiyaçların temelinde iletişim ihtiyaçlarının olduğu ve bu ihtiyacın psikolojik olarak iyi oluşu olumsuz yönde etkilediği görülmüştür (Aydoğdu, 2017). Yukarıda da bahsedilen dili anlama ve kullanma becerisinin ergenlik becerilerinde önemli yer tuttuğu düşünüldüğünde; işitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde sıklıkla iletişim kaynaklı problemler yaşadığı, saldırganlığın temelinde bu durumun olduğu düşünülebilir. Bu bilgi ışığında işitme yetersizliği olan bireyler ile ergenlik öncesi ve sırasında iletişim becerilerini destekleme temelli müdahale programlarının uygulanması yerinde olacaktır.

Umarım fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.

Kaynakça:

1. Akdemir, B. (2019). Ergenlik Dönemindeki Zihin Yetersizliği Olan Bireylerin Cinsellik Eğitimi. D. Gücen (Edt.) Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Kapsamlı Cinsellik Eğitimi. s. (131-149) içinde. Eğiten Kitap.

2. Mccabe, M.P., (1993). Sex Education Programs for People With Mental Retardation. Mental Retardation, 31(6), 375-387.

3. Atlan, N. (2019). Ortaokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Yaşam Doyumları, Aile İşlevleri ve Kaynaştırma Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi).

4. Yanardağ, M., Arıkan, H., Yılmaz, İ., & Konukman, F. (2013). Physical Fitness Levels Of Young Adults With And Without İntellectual Disability. Kinesiology (45,2). 233-240.

Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemi Yazı Dizisi -3

Merhaba. Uzun bir aradan sonra ergenlik yazı dizimin üçüncü yazısı ile buradayım. Uzunca bir dizi olacağından ayda bir ya da iki yazı ile devam etmeyi planlıyorum. Seriyi tek seferde ve hep elinizin altında olacak şekilde okumak isterseniz Eğiten Kitap'tan çıkan "Ergenlik" kitabına başvurabilirsin. Buradan satın alabilirsiniz.

Bu hafta konumuz zihinsel yetersizliği olan bireylerde ergenlik. Buyurun başlayalım.

Ergenlikte, zihinsel yetersizlikten etkilenme şiddetine göre farklı performans sergilenmektedir. Hafif düzey zihinsel yetersizliği olan bireyler, aynı gelişim dönemindeki normal gelişim gösteren diğer bireyler ile benzer performans göstermektedirler (Akdemir, 2019).

Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler fiziksel değişim boyutunda gecikmiş olarak görülebilir ve daha fazla desteğe ihtiyaç duyabilirlerken, ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireylerin bütün gelişim alanlarında geride olduğu ve yoğun desteğe ihtiyacı olduğu görülmektedir (Mccabe, 1993).

Zihinsel yetersizliği olan bireylerin benlik algılarının incelendiği bir araştırmada bireylerin benlik algılarının normal gelişim gösteren bireylerden oldukça düşük olduğu görülmüştür (Atlan, 2019). (Ekleme: Bu çalışma benim çalışmam. Bu çalışmayı yaparken, görüşme yaptığım bireylerin oturuşundan, yürüyüşüne kadar benlik algılarını gösterir birçok ipucu aldım. Bu nedenle ergenlik dönemi, öncesi ve sonrasında bol bol benlik saygısını arttıracak etkinliklerde bulunulması gerektiğini fark ettim. O dönemden bu yana bu konuda birlikte çalıştığım bireylere ve ailelerine rehberlik ediyorum.)

Benlik algısının ergenlik dönemindeki önemi düşünüldüğünde, zihinsel yetersizliği olan bireylerin fiziksel ve duygusal değişimleri algılama ve kabul etme şekillerinin olumsuz etkileneceği düşünülebilir. Aynı çalışmada genel yaşam doyumu puanları ve bütün alt ölçeklerde düşük puan aldıkları görülmüştür (Atlan, 2019).

Çevreden gelen mesajların önemli yer tuttuğu, arkadaşlardan alınan şekillendirici dönütlerin davranışları önemli ölçüde etkilediği ergenlik döneminde, zihinsel yetersizliği olan bireylerin olumsuz algı ile sürece başlaması ergenlik sonrasını da olumsuz yönde etkileyecektir. Burada, zihinsel yetersizliği olan bireylerin ilerleyen dönemde gerek benlik algısını gerekse sağlıklarını olumlu yönde etkilemek için fiziksel aktiviteye yönlendirmek doğru bir adım olabilir (Yanardağ ve ark., 2013).

Fiziksel aktivitenin hem fiziksel sağlamlık ve iyi oluş hem de duygusal sağlık için olumlu olduğu düşünüldüğünde, erken dönemde fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmış zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik dönemini daha sağlıklı geçirecekleri öngörülebilir.

Sonuç: Bu yazıdan, zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik öncesi düzenli spor alışkanlığının olmasının ergenlik dönemini daha sağlıklı geçirmeleri ve yetişkinliğe daha sağlıklı geçiş yapmaları için önemli olduğu sonucuna varabiliriz.

Umarım fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.

Kaynakça:

1. Akdemir, B. (2019). Ergenlik Dönemindeki Zihin Yetersizliği Olan Bireylerin Cinsellik Eğitimi. D. Gücen (Edt.) Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Kapsamlı Cinsellik Eğitimi. s. (131-149) içinde. Eğiten Kitap.

2. Mccabe, M.P., (1993). Sex Education Programs for People With Mental Retardation. Mental Retardation, 31(6), 375-387.

3. Atlan, N. (2019). Ortaokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Yaşam Doyumları, Aile İşlevleri ve Kaynaştırma Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi).

4. Yanardağ, M., Arıkan, H., Yılmaz, İ., & Konukman, F. (2013). Physical Fitness Levels Of Young Adults With And Without İntellectual Disability. Kinesiology (45,2). 233-240.