Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemi Yazı Dizisi - 4

 

          Merhaba. Serinin yeni yazısı ile buralardayım. Seriyi tek seferde ve hep elinizin altında olacak şekilde okumak isterseniz Eğiten Kitap'tan çıkan "Ergenlik" kitabına başvurabilirsin. Buradan satın alabilirsiniz.

Bu hafta konumuz işitme yetersizliği olan bireylerde ergenlik. Buyurun başlayalım.

    “Özel eğitim gerektirecek kadar işitme yetersizliği hali” olarak tanımlanan (Özer, 2001) işitme yetersizliğinin toplumda görülme yaygınlığı %0,1’dir (Atlan, 2019). Günümüzde, ülkemizde işitme yetersizliği olan bireyler için okullar, özel alt sınıflar kurulmakta ve yoğun olarak destek eğitim süreçlerine katılımları sağlanmaktadır.  

        İşitme yetersizliği olan ergenlerin yaşam doyumlarını ve alt boyutlarını inceleyen Atlan’ın ve normal gelişim gösteren ergenelerin yaşam doyumlarını ve alt boyutlarını inceleyen Çivitci’nin bulguları karşılaştırıldığında, işitme yetersizliği olan bireylerin bütün alt boyutlarda ve genel yaşam doyumu puanında, normal gelişim gösteren bireylerden az puan aldıkları görülmüştür (Atlan, 2019; Çivitci, 2009). Benlik saygısı, çevre, arkadaş, aile, okul alt boyutlarında işitme yetersizliği olan bireylerin doyumlarının düşük olması ergenlik sürecini olumsuz yönde etkileyebilecek bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

            Literatürde, işitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde yaşadıkları sosyal beceri yetersizliği ile ilgili çalışmalar görülmüştür (Atlan, 2019; Kul ve ark., 2011; Obuz, 2015) İşitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde artan saldırganlık problem davranışlarına fiziksel aktivitelerin alternatif olarak sunulduğu bir çalışma incelendiğinde, sportif faaliyette bulunan işitme yetersizliği olan bireylerin saldırganlık davranışlarının azaldığı görülmüştür (Kul ve ark., 2011). Yukarıda, farklı yetersizlik türleri için tartışılan fiziksel aktivite konusunun burada da karşımıza çıkması önemlidir. Ergenlik öncesinde edinilen fiziksel aktivite alışkanlığının, işitme yetersizliği olan bireylerin daha sağlıklı bir ergenlik dönemi geçirmesi için önemli olduğu düşünülmektedir.

            İşitme yetersizliği olan bireylerin ihtiyaçlarının tespitine yönelik yapılan çalışmada ise ihtiyaçların temelinde iletişim ihtiyaçlarının olduğu ve bu ihtiyacın psikolojik olarak iyi oluşu olumsuz yönde etkilediği görülmüştür (Aydoğdu, 2017). Yukarıda da bahsedilen dili anlama ve kullanma becerisinin ergenlik becerilerinde önemli yer tuttuğu düşünüldüğünde; işitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde sıklıkla iletişim kaynaklı problemler yaşadığı, saldırganlığın temelinde bu durumun olduğu düşünülebilir. Bu bilgi ışığında işitme yetersizliği olan bireyler ile ergenlik öncesi ve sırasında iletişim becerilerini destekleme temelli müdahale programlarının uygulanması yerinde olacaktır.

Umarım fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.

Kaynakça:

1. Akdemir, B. (2019). Ergenlik Dönemindeki Zihin Yetersizliği Olan Bireylerin Cinsellik Eğitimi. D. Gücen (Edt.) Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Kapsamlı Cinsellik Eğitimi. s. (131-149) içinde. Eğiten Kitap.

2. Mccabe, M.P., (1993). Sex Education Programs for People With Mental Retardation. Mental Retardation, 31(6), 375-387.

3. Atlan, N. (2019). Ortaokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Yaşam Doyumları, Aile İşlevleri ve Kaynaştırma Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi).

4. Yanardağ, M., Arıkan, H., Yılmaz, İ., & Konukman, F. (2013). Physical Fitness Levels Of Young Adults With And Without İntellectual Disability. Kinesiology (45,2). 233-240.