Bu hafta sizlere yarın okulumdaki öğrenci velilerime dağıtmaya başlayacağım bir yazıyı sunmak istedim. Siz de çevrenizde bu yazıyı çoğaltıp paylaşarak farkındalık oluşturabilirsiniz. Umarım küçük de olsa bir katkımız olur. Sevgiler.
Her çocuk, diğer
çocuklar gibi doğumdan sonra belirli bir sıra izleyerek gelişim basamaklarını
tırmanır. Bu ilerleme, gelişimin bütün alanlarında aynı sırada ve sürede
gözlemlendiği gibi farklılık da gösterebilir. Her çocuğun ayrı bir dünya olduğu
unutulmamalıdır. Cinsel gelişim de gelişimin diğer alanlarında olduğu gibi aynı
ya da farklı özellikler gösterebilir. Komşunuzun kızı iki buçuk yaşındayken bir
kız olduğunu fark eder ancak sizin çocuğunuz ondan altı ay büyük olmasına
rağmen ayırt edemez. Bu bir sorun olarak görülmemelidir. Kişisel farklılıklar
olabileceği unutulmamalıdır.
Özel gereksinimli
bireylerde bu algı geç oluşsa da eninde sonunda oluşacağı için bu konuda bir
uzmandan yardım almak yerinde olacaktır. Örneğin otizmli bir erkek ergenin,
erkek olduğunu fark ettiğinde farklı bir eğitim programı uygulanması
gerekebilir.
Cinsel gelişim
doğumdan itibaren gelişmeye başlayan bir gelişim alanıdır. Üç yaş civarında
olgunlaşmaya başlayan cinsiyet algısı, beş yaş civarında oluşan toplumsal
cinsiyet algısı ile cinsel bir kimlik ediniriz. (Toplumsal cinsiyet: Kadının ve
erkeğin yapması, uygulaması gereken davranışlar. Bu davranışlar toplum
tarafından beklenir. Örneğin kadın çocuk büyütür, erkek işe gider vs. gibi.
Hedef bundan bağımsız bir algı yaratılması olmalıdır.) Bu süreçte çeşitli
pürüzler yaşanmaması için birkaç öneri aşağıda sıralanmıştır:
·
Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun onu
dudaklarından öpmeniz, kendi cinsiyeti ve cinsel kimliği açısından birçok
olumsuz duruma sebebiyet verir. Çocuğunuza vermeniz gereken algı çocuğunuzun
dudağından kimsenin öpemeyeceği algısıdır. Herkesin dudağından öpmesine izin
veren bir çocuk istismara açık olur. Bu açık kapı ise olumlu cinsel eğitimle
kapatılır. Ne yapmalısınız?
o
Dudağından asla öpmemelisiniz.
o
Yakınlarınızın da dudaklarından öpmesine izin
vermemelisiniz.
o
Çocuğunuz dudağınızdan öpmek istediğinde “Beni
yanaklarımdan öpebilirsin. Ben de seni sadece yanaklarından öpebilirim.
Dudaklarımız özel bölgelerimizdir ve kimse öpemez.” diyebilirsiniz.
o
Dudaktan öpme eylemini istediğinde sert çıkma,
azarlama gibi yollara başvurmamalısınız. Bu, cinselliği olumsuz bir durum gibi
algılamasına sebep olur. Ayrıca size karşı tavır almasına neden olabilir. Bunun
gibi birçok istenmeyen duruma sebep verebilir, bunlardan kaçınmalıyız.
o
Arkadaşlarınızla selamlaşırken yanaklarından
öpüyor olmanızın vurgusunu yaparak örnek olmalısınız.
o
Eşinizle, çocuğunuzun yanında özel anlarınızı
yaşamamalısınız. Yatak odanızı doğumdan hemen sonra ayırmanız artık bütün
uzmanlarca önerilmektedir. Bunu ihmal etmemelisiniz.
o
Film ve dizi gibi görsel alanlarda şahit olduğu
cinsel ögeleri anlayabileceği bir dille açıklamalısınız. Günah, ayıp gibi soyut
yaftalar sunmak doğru olmayacaktır.
·
Çocuğunuzun cinsiyeti üzerinden övülmesi,
ileride sadece cinsiyeti için çeşitli hakları olduğu ya da hakları olmadığı
algısı verebilir. Örneğin kızınız çok sönük ve sessiz biri olurken oğlunuz eşini
döven bir insan olabilir. Bunun için ne yapmalı?
o
Cinsiyeti üzerinden övmemelisiniz. “Erkek benim
oğlum./ Tam bir hanımefendi.” tercih edilmeyen övgüler/cümlelerdir.
o
“Kızlar bunu yapamaz. Erkekler bunu yapmaz. Kız
gibi kırıtma. Erkek gibi davran.” gibi kalıplardan çocuğunuzu uzak
tutmalısınız.
o
Karşı cinse saygılı olması gerektiğini model
olarak göstermelisiniz.
·
Toplumumuzda sıkça görülen cinsel organlarla
ilgili şakalar çocuklarımızın özsaygısını olumsuz yönde etkilemektedir. Burada
yapacağımız tek şey bu şakaları yapmamak ve çevreden bu tür şakalar geldiğinde
çocuğunuzun yanında engelleyerek “Bu hareket çok yanlış. Onun özel bölgelerine
dokunamazsın.” gibi cümlelerle bir daha yapılmasına engel olmalısınız. Bu,
çocuğunuzun size olan güvenini de arttırır.
·
Çocuğunuza cinsiyet, cinsellik, karşı cins ile
ilgili soru sorma cesareti vererek, bilmesi gerekenleri anlayabileceği bir
şekilde ve utanmasının yersiz olduğunu göstererek “siz” anlatmalısınız. Farklı
yerlerden alabileceği yanlış bilgiler sonrasında olumsuz sonuçlar doğurabilir.
·
Bu konuda bir psikologdan, psikolojik
danışmandan ya da okulunuzdaki rehber öğretmenden yardım alabilirsiniz.