Merhabalar. Geçtiğimiz günlerde Hemdem Özel Eğitim bünyesinde bir seminer yaptık, belki görmüşsünüzdür afişini. Bu seminerden edindiğim önemli bilgileri ve Ayşe Hanım'ın önerilerini sizinle paylaşmak istedim. Şimdiden iyi okumalar.
...
Ayşe Hanım seminerin başında yardım ve hak konularını değerlendirdi. Birleşmiş Milletler Eski Genel Sekreteri Kofi Annan'ın bir sözüne atıfta bulundu. Bu sözün benim blogumda da yer almasını çok istedim: "Özel gereksinimli bireyler, dünyadaki en kalabalık azınlıktırlar.". Bu cümle, birçok önemli konuya dikkat çektiği için, bence çok önemli bir cümle. Bu cümle üzerinden özel gereksinimli bireylere sunulan hakların hak olduğu ve yardım olmadığı vurgusunu yapmamız önemli. Çünkü devletler kendilerine "sosyal devlet" diyorlarsa mutlaka özel gereksinimli bireylere de hakları olan "hakları" vermelidirler ve bunu bir yardım gibi sunmamalıdırlar.
Özel gereksinimli bireylerin ve onların haklarının savunucularının bütün talepleri Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi Temelli'dir. Bu sözleşmeye imza atan her ülke bu sözleşmenin maddelerini uygulamak zorundadır. Türkiye'de ise 2014 yılında Engelliler Kanunu yayınlandı ve bu sözleşmeyi temel alan bir kanun olduğu görülmekte. Ancak uygulamada sorunlar olduğunu yazmama gerek var mı bilemedim?!
Ülkemizde aynı zamanda "Otizm Eylem Planı" yayınlandı ve Ayşe Hanım şunu önerdi: Çocuğu ya da kendisi otizmli olsun olmasın her birey bu eylem planını okumalı çünkü alınan kararlar bütün yetersizlik alanlarına hitap etmekte. Mutlaka buradan okuyun.
Ağır yetersizliği olan bireyler SGK tarafından bakıma muhtaç olarak nitelendiriliyor ve onlara bakım veren kişiler erken emekli olabiliyorlar.
Anayasa'mızda bu konuya dikkat çeken önemli maddeler var. Örneğin 10. maddede "Engelliler için alınacak önlemler eşitliği bozmaz." cümlesi yer almakta ve bence çok değerli. Sadece bu cümle üzerinden bile birçok hakkımızı savunabiliriz, ne dersiniz?
Buna ek olarak Anayasa'nın 42. maddesinde de yetersizliği olan bireylerin topluma yararı vurgusu yapılmakta. Yani çocuklarımız için yapacağımız her olumlu girişim toplumun da yararını gözettiği için desteklenmesi gereken bir nitelik alacak. Bence bu da önemli bir bilgi.
Bilindiği gibi ÇÖZGER adı altında çocuklarımız için aldığımız bir Sağlık Kurul Raporu vardı. Bu raporda artık "engel" kelimesinin geçmemesi, engelli raporu olmaması önemli bir adım ancak çeşitli önemli noktalar var. Örneğin bu rapora 30 gün içerisinde itiraz edebiliyoruz. Eğer bu süreyi kaçırırsak altı ay içerisinde yeniden itiraz edemiyoruz. Bu noktayı ayrıca vurgulamak istedim. Engel oranı karşılıkları ise şu şekilde olmuş artık:
Özel Gereksinim Var %20-39
Hafif Düzey Özel Gereksinim Var %40-49
Orta Düzey Özel Gereksinim Var %50-59
İleri Düzeyde Özel Gereksinim Var %60-69
Çok İleri Düzeyde Özel Gereksinim Var %70-79
Belirgin Düzeyde Özel Gereksinim Var %80-89
Özel Koşul Gereksinimi Var %90-99
EKPSS önümüzdeki yıl yapılacak ve bu sınavdan alınan puan tam 4 yıl geçerli olacak. Buna ek olarak 15 yaşını dolduran yetersizliği olan bireylerin tamamı İŞKUR'a başvurarak buradan çeşitli mesleklerde eğitim alabiliyorlar. İŞKUR bu eğitim sonrasında bireyleri istihdam da ediyor, yönlendiriyor. Bu da bence çok önemli bir bilgi.
Peki bizler neleri okumalı ve neleri öğrenmeliyiz? Ayşe Hanım bizim için listelemiş:
- Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi
- Anayasa'nın bu konudaki hükümleri
- Engelliler Hakkındaki Kanun
- Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
- Otizm Eylem Planı
- Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu Hakkındaki Yönetmelik
- Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkındaki Yönetmelik
Peki haklarımızı aramak için nerelere başvurmalıyız? İşte buyurun:
- Her türlü başvuruyu dilekçe ile yapmak önemli.
- CİMER/ALO 150
- Kamu Denetçiliği Kurumu
- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
- TBMM Dilekçe Komisyonu
- Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmletleri Genel Müdürlüğü (bilgiedinme.eyhgm@ailevecalisma.gov.tr)
- Sorun yaşanan kuruma doğrudan dilekçe ile başvuru.
Umarım yararlı bir yazı olmuştur. Ben önümüzdeki dönemde Ayşe Hanım'ı yeniden okulumuza davet etmeyi planlıyorum. Takipte kalın. Sevgilerimle.
