Merhaba, bu hafta birçok kez üzerine okuma yaptığım, deneyimlerim ile bilgi biriktirdiğim bir konuyu konuşmak istiyorum. Üzerine çok düşünülmeyen, ihmal edilen bir konu olduğu için ayrıca önemli. İki kişi arasında kurulan iletişimin %35'inin sözel, %65'inin sözel olmayan/beden dili ile kurulduğu bilgisi çok kıymetli (5). Bu bilgi ışığında çocuklarımız ile kurduğumuz iletişimin sözel olmayan kısmına da biraz eğilmekte fayda var.
Son dönemde hayatıma sporu almamla birlikte oturuşumun, yürüyüşümün değiştiğini ve bu değişimin psikolojik etkileri olduğunu fark ettim. Dokuz yıllık deneyimim sırasında da çocuklarımın masada, yerde oturuş şekillerinin birçok konuda ipucu verdiğini gördüm. Bu ipuçlarına dayanarak dersi şekillendirmek dersin verimliliğini arttırdı, bunu da fark edince neden yazmıyorum, dedim. Hadi başlayalım.
Oturuş şekilleri ve bu şekillerden okumamız gerekenleri sıralıyorum:
- Yerdeki oturuşlara devam edelim:
- Öncelikle W oturuştan bahsedelim. Bu oturuşun olumsuz etkileri gazetelere bile çıkmış (1), o nedenle yeniden bahsetmeyeceğim. Olumsuz etkilerini konuşmak yerine ben kısaca, çocuğunuzda bu oturuş varsa bir fizyoterapist değerlendirmesi önereceğim. Bu oturuşta psikolojik bir çıktı okumuyorum ben.
- Bağdaş kurarak oturan çocuğumuz eğer dik bir oturuşa da sahipse hem fiziksel hem psikolojik olarak güvende, güçlü hissediyor diye düşünebiliriz. Bağdaş kurmak beden dilinin bize açık olduğunu gösterir, dik oturuş ise güven ve güç gösterir (2,7).
- Eğer çocuğunuz geriye doğru yaslanarak ya da kolları üzerine yaslanarak oturuyor ise yine güvende olduğu bilgisini edinebiliriz. Bir kaynağımda (4) bunun analitik düşünceyi yansıttığı bilgisi verilse de bilimsel temelini bulamadığım için herhangi bir bilgi veremeyeceğim. 6,7 ve 8 numaralı kaynaklarımda bu konuda farklı bilgiler edindiğim için kafam biraz karıştı. Bu kaynaklarda bu tür oturuşun destek arama çabası olduğunu okuduğum.
Benim gözlemlediğim, yaslanarak ya da uzanarak ders yapan çocuklarımın daha ağır kanlı ve sakin çocuklar olduğuydu (3). Bu durumla ilgili derste bireyselleştirme yapmak, dersin temposunu ayarlamak yeterli. - Gelelim sandalyedeki oturuşlara:
- Dizlerini birbirine yapıştırmış ve bacakları sandalyeyi kavramış çocuklarımı hep daha gergin ve hatadan korkan çocuklar olarak gözlemledim (3,7). Bu nedenle onların derslerinde hata yapmanın normal olduğu vurgusunu yaptım. Çocuklarımın özgüvenlerini destekleyerek bu oturuşun yerini giderek daha serbest ve rahat bir oturuşun aldığını gördüm.
Yine çok güvenemediğim kaynağımda da (4) bu konuya vurgu yapılmış, dizleri birbirine yapışmışsa ve kollar kolçaklardan tutuyorsa "Dikkat!" diyor kaynağım.
2,6,7 ve 8 numaralı kaynaklarım da benimle aynı fikirde. - İyice arkaya yaslanmış, koltuğun tamamını kaplamış ve başını, boynunu çok açarak oturan çocuk ile aranızda olumsuz bir iletişim olduğunu söyleyebiliriz (6,8). Çocuğunuz ya önceki dersten size kızgın gelmiş ya da evde bir sorun yaşanmış olabilir. Bu bilgiyi alıp, konuşup, eğer seans içerisinde çözülemeyecek bir sorun ise gerekli kişilere yönlendirme yapıp derse öyle başlamak doğru olacaktır.
- İlk görev yerimdeki fizyoterapist arkadaşlarımdan öğrendiğim önemli bir bilgi vardı. Çocukların ayakları yere değdiğinde daha güvende hissederek daha katılımcı oluyorlar (3,8). Ayakları yere değmediğinde güvende hissetmediklerinden farklı problem davranışlar, dikkat dağınıklığı gibi konular oluşabiliyor. Bu nedenle uzun sandalyelerde, ayakları yere değmeyen çocuklarda, masa altına bir tabure eklemek ve ayaklarını koymalarını sağlamak iyi bir fikir olabilir (3).
- Çocuğunuz ders sırasında ellerini saklıyor, bacaklarının arasına alıyor ya da poposunun altına alıp oturuyorsa sizden ya da dersten çekindiğini söyleyebiliriz (2,3,4,6,7). Ben böyle oturan çocuklarımın dersinde daha sıcak ses tonunu tercih ediyorum. Onların benden ya da dersten çekindikleri noktaları bulup, bu konuları konuşmalarını sağlıyorum. Daha açık bir iletişim oluşturarak hem özgüven hem iletişim hem de nezaketi edinmelerini sağlıyorum.
- Çocuğunuz derste ayaklarını sandalyenin altına topluyorsa sizden çekindiği ve size söylemekten çekindiği konuların olduğu bilgisini edinebiliriz (6). Yine konuşmak, kendini açmasına fırsat vermek ve sıcak, kabullenici bir sınıf ortamı oluşturmak iyi olabilir.
- Sadece grup derslerinde değil bireysel derslerde de beden dilimiz ile çocuklara birçok mesaj veriyor ve birçok beceriyi öğrenmelerini, deneyimlemelerini sağlıyoruz. Kaynak 5'te bu konuda yapılmış değerli bir çalışma var. Buraya özetlemek yerine sizlere okumanız için aşağıya link bırakıyorum (Instagram fenomenleri gibi.).
- Sandalyenin ucunda oturan çocukların bir an önce dersi bitirmek istediği, bulunduğu yerde rahat etmediği mesajını alabiliriz (6,7,8). Bu gibi durumlarda çocuğun dersten sonraki planını öğrenmek, dersle ilgili kaygılarını bilmek, dersi bu durumlara göre şekillendirmek ve sürdürmek, birey olarak öğrencimize verdiğimiz değeri göstereceğinden kıymetli bir adımdır.
- Eğer çocuklar derslerinizde ayakları ile bir yere dayanma, dokunma, tutunma eğilimi gösteriyorsa bu çocuklarınız ile iletişiminizi gözden geçirmeniz ya da çocuğunuzun psikolojik durumu hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmeniz gerekebilir. Bu oturuş sıklıkla yüksek bir iç gerilimi göstermektedir (6,7).
- Bir de, tamamen deneyimlerime dayanarak ve net bir şekilde söyleyebilirim ki, bir çocuğu sevmek üzere elinizi başına uzattığınızda çocuğunuz irkiliyorsa yüksek ihtimalle şiddet gören bir çocuktur (3). Acilen aile ile görüşmeli ve gerekli desteği almalarını sağlamalısınız. Bu güne kadar bunu yaşadığım hiçbir çocuğumda yanılmadım, maalesef.
- Çocuklarınızın yaş grubuna ve çalışılan beceriye göre oturuş düzeninizi ayarlamakta da fayda var (6). Ergenlerle karşı karşıya değil de hafif çapraz oturmak onlara daha iyi bir alan sağlar. Küçük çocuklarla model olmak istediğiniz davranışın niteliğine göre karşılıklı ya da yan yana ders yapabilirsiniz. Bu da sınıf yönetimi becerilerinize, uyguladığınız öğretim yöntemine ve alışkanlıklarınıza göre değişiklik gösterebilir.
Umarım fikir veren, farklı konularda düşünmenizi sağlayan bir yazı olmuştur. Kaynaklarımın linklerini aşağıda bulabilirsiniz.
Görüşmek üzere.
Kaynaklarım:
- https://www.e-psikiyatri.com/cocugunuz-boyle-oturuyorsa
- https://www.dr.com.tr/Kitap/Beden-Dili/Egitim-Basvuru/Kisisel-Gelisim/urunno=0000000283807
- Deneyimlerim.
- https://littlethings.com/lifestyle/sitting-positions-personality-test/3031046-4
- https://www.researchgate.net/profile/Sueda_Oezbent/publication/315797748_Sinifta_beden_dili/links/5bf648f3a6fdcc3a8de8cabd/Sinifta-beden-dili.pdf
- http://acikerisim.nku.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.11776/868/0037361.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- https://remzi.com.tr/files/books/1689/dosya/bedenin-dili-on-izleme.pdf
- https://www.kitapyurdu.com/kitap/basarili-ve-etkin-ogretmenin-beden-dili/67753.html
