RemAutism

Merhaba. Geçtiğimiz hafta 22 Kasım 2024 tarihinde Ankara Üniversitesi tarafından organize edilen bir projenin tanıtım toplantısına katıldım. Beni heveslendiren ve ilgimi çeken bir platform ile tanışınca sizinle de tanıştırmak istedim. Yazımda; önce projeyi size tanıtmayı, ardından aldığım notları ve bu projede olumlu ve olumsuz bulduğum özellikleri sizinle paylaşmayı planlıyorum. Hadi başlayalım.

RemAutism Nedir?

RemAutism özellikle yetişkin otizmli bireylerin evde eğitimini desteklemek için oluşturulmuş bir platform. Bu platformda hem evde eğitim desteği verebilmek adına aileler bilgilendirilirken hem de öğretmenler dijital platformları kullanma konusunda destekleniyor. Çok yönlü bir platform olduğu için de hem profesyoneller, hem profesyonel adayları hem de aileler bu platformdan yararlanabiliyor.

Toplantıda yapılan kısa tanıtım oturumunda gördüğüm kadarıyla blog yazıları ile bilgiler tazelenirken bir yandan da forumlar sayesinde karşılıklı etkileşim de destekleniyor. Eğitici videolarla hem ailelere hem de öğretmenlere uygulamaları nasıl yapacakları konusunda model de olunuyor. Sadece yazılar üzerinden değil videolar üzerinden de bir “öğretme” süreci mevcut.

Bunun yanında psikolojik destek alanı mevcut. Bu alanın rehber öğretmenler aracılığıyla yapılmış olması da burada eklenmesi gereken bir bilgi.

Kısaca bu platform özel eğitim camiası tarafından kullanılabilecek bir Facebook gibi. Kendi profilinizi oluşturup bu profil üzerinden blog yazıları okuyarak, forumlarda fikirlerinizi belirterek ve yeni bilgiler öğrenerek, videolardan öğretmenlik ya da olumlu ebeveynlik becerilerinizi geliştirebileceğiniz bir platform.

İlginizi çektiyse şuradan üyeliğinizi oluşturabilirsiniz: https://remautismplatform.com/

 

Toplantıdan aldığım notlar:

Öğretmenlerde, özellikle meslekteki deneyimi arttıkça dijitalleşmenin azaldığını öğrenmek beni kaygılandırdı. Bunu kendi mesleki yaşantımda da deneyimlediğim için kulağıma küpe edindiğim bir cümle oldu. Yeni mezun öğretmen arkadaşlar dijital içerikleri daha rahat üretip uygularken bizim gibi birkaç yıl deneyime sahip uzmanların bu konuda desteğe ihtiyacı olduğunu öğrendim. O toplantıdan bu yana buna kafa yoruyorum.

Duyu bütünleme bizim mezun olduğumuz dönemde kanıt temelli bir yöntem olarak sunulmaz iken artık birçok çalışma ile geçerliği, güvenirliği defalarca ortaya konduğundan kanıt temelli bir yöntem olarak sunulmakta. Kendi okulumda bu hizmeti sunduğum için ayrıca mutlu oldum. Günümüzde çoğu merkez bu hizmeti verirken özel eğitim uygulama okullarında bu alan için hazırlanan sınıf uygulamaları da başlamıştı. Bu birbirini destekleyen süreçler ne harika değil mi?!

Dil ve iletişim becerilerinde hedefimiz davranış düzenleme yani istek belirtme, sosyal etkileşim yani ilgi paylaşımı ve ortak dikkat yani yorumlama olmalı. Sıklıkla bizim yaptığımız şey davranış düzenleme olmaktaymış. Sahiden de dönüp baktığımda dil ve iletişim becerilerini desteklerken sıklıkla sadece istek ifadesi çalışıldığını ve modüllerin de bize bunu önerdiğini gördüm. İlgi ve yorumu işin içine kattığımızda özellikle otizmli bireylerin daha yetkin şekilde dili kullanacağı bilimsel şekilde kanıtlanmış. Kendi ders içeriklerimi bu bilgi ışığında yenilemeye karar verdi.

Ortalama gelişim gösteren bireylerde alıcı sözcük dağarcığı altmışken, ifade edici sözcük dağarcığı bir olarak ölçülüyormuş. Bu sayılar net olmasa da çarpıcı olması açısından bence fikir verici. Ancak otizmli bireylerde bir olan alıcı sözcük dağarcığına karşılık bir kelimelik ifade edici sözcük dağarcığı görülüyormuş. Bu bilgi otizmli bireylerin alıcı dil becerilerini desteklemenin ifade edici dil becerilerini nasıl etkilediği konusunda fikir sahibi olmamızı sağlıyor.

RemAutism'in bana göre desteklenmesi gereken yanları:

Toplantıya bu platformu daha iyi getirmek için bizlerden görüş almak amacıyla davet edildiğimi düşündüğümden toplantı boyunca olumlu ve olumsuz görüşlerimi ayrıca not aldım. Toplantının sonunda paylaştığım görüşlerimden sonra benim dışımda kimsenin eleştirel bakmadığını, sadece “Çok iyi oldu.”larla dönüş yaptıklarını gördüm. Ortaya konan ürünlerin eleştirilmesi konusu ben mezun olduğumda da bu şekildeydi, şimdi de bu şekilde imiş. 13 yıldır değişmeyen eleştiri kültürü beni biraz üzdü. Ancak kullanıcı adaylarına fikir vermesi ve ilerleyen dönemde bu platformu güncelleme fikri olan uzmanlara benim görüşlerimi hatırlatması açısından buraya da not almak istiyorum.

Platformun dili İngilizce ve otomatik çeviride maalesef çeviri aksaklıkları söz konusu. Ailelerin ya da İngilizcesi yeterli olmayan uzmanların bu konuda zorlanabileceğini düşünmekteyim.

Yüklenen videoların tamamını izlemedim ancak izlettirilen videolarda çok eski öğretmenlik becerilerinin sergilendiğini görmem sebebiyle videoların yeterli olmadığını düşündüm. Günümüz uygulamaları artık çok başka noktalarda diye düşünüyorum.

Bu platform 8 aile ve 32 öğretmen ile yapılan çalışmalar sonucunda oluşturulmuş. Burada, yola çıkarken hedeflenen sayıların çok üzerinde olunduğu için olumlu bir durum olduğu söylense de bu sayıların az olduğu fikri oluştu bende. Çünkü 8 aile bir platformu geliştirmek için az bir sayıdır ve örnekleri sağlıklı şekilde yansıtmaz diye düşünüyorum.

Bilişsel becerileri yeterli olmayan aileler için platformun uygulanabilirliğinden çok emin olamadım. Bu nedenle bu platformu kullanırken daha çok PDF paylaşma, video paylaşma gibi ödevlendirmeleri kullanılabileceğini düşündüm.

RemAutism'in bana göre olumlu yanları

Karmaşık bilgiyi sade bir şekilde sunma çabası çok kıymetliydi. Özel eğitimle ilgili hepimiz bildiklerimizi bu platformda paylaşırsak çok kıymetli bir platform haline geleceği ortada. Sadece bu bilgi bile bu platformun değerini kat kat arttırmakta.

İçerisinde psikolojik destek süreçlerini de içeren bilgilerin olması ayrıca önemli. Çünkü halihazırda hem ailelerin hem de özel gereksinimli bireylerin psikolojik süreçleri konusunda yapılan çalışmaların sınırlığını hepimiz biliyoruz.

Son dönemde sorguladığımız özel gereksinimli bireylerin motivasyonunu sağlama konusunda evin destek olması kısmında bu platformun destek olacağı şüphesiz. Ailelere vereceğimiz eğitim ve desteklerle bireylerin motivasyonunu artırmak daha kolay olacaktır.

Bilimsel bilginin uygulamaya bu şekilde dönmesi ayrıca takdir edilesi. Biz uygulayıcılar üniversitelerin yaptığı çalışmalardan ya çok geç haberdar oluyoruz ya da hiç haberdar olamıyoruz. Bu platform sayesinde hem hızlıca haberdar olacağız hem de üniversitelerin bizlerle bağlantı kurması daha da kolay hale gelmiş olacak. Bu çok keyifli!

Genel olarak bu olumlu özellikleri ile bu platform beni çok heveslendirdi ve heyecanlandırdı. Ben de hem blog yazılarımı ekleyerek hem de ailelerimizle oradaki yazıları paylaşarak bu platformun büyümesine ve hak ettiği yere gelmesine destek olmayı planlıyorum. Yukarıda bahsettiğim olumsuzluklar da zamanla onarılacağından bugünkünden çok daha işlevsel bir platform haline geleceğine eminim. Emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.

Umarım sizin için faydalı ve fikir veren bir yazı olmuştur. Sonraki yazımda görüşmek üzere.

Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemi Yazı Dizisi - 4

 

          Merhaba. Serinin yeni yazısı ile buralardayım. Seriyi tek seferde ve hep elinizin altında olacak şekilde okumak isterseniz Eğiten Kitap'tan çıkan "Ergenlik" kitabına başvurabilirsin. Buradan satın alabilirsiniz.

Bu hafta konumuz işitme yetersizliği olan bireylerde ergenlik. Buyurun başlayalım.

    “Özel eğitim gerektirecek kadar işitme yetersizliği hali” olarak tanımlanan (Özer, 2001) işitme yetersizliğinin toplumda görülme yaygınlığı %0,1’dir (Atlan, 2019). Günümüzde, ülkemizde işitme yetersizliği olan bireyler için okullar, özel alt sınıflar kurulmakta ve yoğun olarak destek eğitim süreçlerine katılımları sağlanmaktadır.  

        İşitme yetersizliği olan ergenlerin yaşam doyumlarını ve alt boyutlarını inceleyen Atlan’ın ve normal gelişim gösteren ergenelerin yaşam doyumlarını ve alt boyutlarını inceleyen Çivitci’nin bulguları karşılaştırıldığında, işitme yetersizliği olan bireylerin bütün alt boyutlarda ve genel yaşam doyumu puanında, normal gelişim gösteren bireylerden az puan aldıkları görülmüştür (Atlan, 2019; Çivitci, 2009). Benlik saygısı, çevre, arkadaş, aile, okul alt boyutlarında işitme yetersizliği olan bireylerin doyumlarının düşük olması ergenlik sürecini olumsuz yönde etkileyebilecek bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

            Literatürde, işitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde yaşadıkları sosyal beceri yetersizliği ile ilgili çalışmalar görülmüştür (Atlan, 2019; Kul ve ark., 2011; Obuz, 2015) İşitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde artan saldırganlık problem davranışlarına fiziksel aktivitelerin alternatif olarak sunulduğu bir çalışma incelendiğinde, sportif faaliyette bulunan işitme yetersizliği olan bireylerin saldırganlık davranışlarının azaldığı görülmüştür (Kul ve ark., 2011). Yukarıda, farklı yetersizlik türleri için tartışılan fiziksel aktivite konusunun burada da karşımıza çıkması önemlidir. Ergenlik öncesinde edinilen fiziksel aktivite alışkanlığının, işitme yetersizliği olan bireylerin daha sağlıklı bir ergenlik dönemi geçirmesi için önemli olduğu düşünülmektedir.

            İşitme yetersizliği olan bireylerin ihtiyaçlarının tespitine yönelik yapılan çalışmada ise ihtiyaçların temelinde iletişim ihtiyaçlarının olduğu ve bu ihtiyacın psikolojik olarak iyi oluşu olumsuz yönde etkilediği görülmüştür (Aydoğdu, 2017). Yukarıda da bahsedilen dili anlama ve kullanma becerisinin ergenlik becerilerinde önemli yer tuttuğu düşünüldüğünde; işitme yetersizliği olan bireylerin ergenlik döneminde sıklıkla iletişim kaynaklı problemler yaşadığı, saldırganlığın temelinde bu durumun olduğu düşünülebilir. Bu bilgi ışığında işitme yetersizliği olan bireyler ile ergenlik öncesi ve sırasında iletişim becerilerini destekleme temelli müdahale programlarının uygulanması yerinde olacaktır.

Umarım fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.

Kaynakça:

1. Akdemir, B. (2019). Ergenlik Dönemindeki Zihin Yetersizliği Olan Bireylerin Cinsellik Eğitimi. D. Gücen (Edt.) Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Kapsamlı Cinsellik Eğitimi. s. (131-149) içinde. Eğiten Kitap.

2. Mccabe, M.P., (1993). Sex Education Programs for People With Mental Retardation. Mental Retardation, 31(6), 375-387.

3. Atlan, N. (2019). Ortaokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Yaşam Doyumları, Aile İşlevleri ve Kaynaştırma Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi).

4. Yanardağ, M., Arıkan, H., Yılmaz, İ., & Konukman, F. (2013). Physical Fitness Levels Of Young Adults With And Without İntellectual Disability. Kinesiology (45,2). 233-240.

Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemi Yazı Dizisi -3

Merhaba. Uzun bir aradan sonra ergenlik yazı dizimin üçüncü yazısı ile buradayım. Uzunca bir dizi olacağından ayda bir ya da iki yazı ile devam etmeyi planlıyorum. Seriyi tek seferde ve hep elinizin altında olacak şekilde okumak isterseniz Eğiten Kitap'tan çıkan "Ergenlik" kitabına başvurabilirsin. Buradan satın alabilirsiniz.

Bu hafta konumuz zihinsel yetersizliği olan bireylerde ergenlik. Buyurun başlayalım.

Ergenlikte, zihinsel yetersizlikten etkilenme şiddetine göre farklı performans sergilenmektedir. Hafif düzey zihinsel yetersizliği olan bireyler, aynı gelişim dönemindeki normal gelişim gösteren diğer bireyler ile benzer performans göstermektedirler (Akdemir, 2019).

Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler fiziksel değişim boyutunda gecikmiş olarak görülebilir ve daha fazla desteğe ihtiyaç duyabilirlerken, ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireylerin bütün gelişim alanlarında geride olduğu ve yoğun desteğe ihtiyacı olduğu görülmektedir (Mccabe, 1993).

Zihinsel yetersizliği olan bireylerin benlik algılarının incelendiği bir araştırmada bireylerin benlik algılarının normal gelişim gösteren bireylerden oldukça düşük olduğu görülmüştür (Atlan, 2019). (Ekleme: Bu çalışma benim çalışmam. Bu çalışmayı yaparken, görüşme yaptığım bireylerin oturuşundan, yürüyüşüne kadar benlik algılarını gösterir birçok ipucu aldım. Bu nedenle ergenlik dönemi, öncesi ve sonrasında bol bol benlik saygısını arttıracak etkinliklerde bulunulması gerektiğini fark ettim. O dönemden bu yana bu konuda birlikte çalıştığım bireylere ve ailelerine rehberlik ediyorum.)

Benlik algısının ergenlik dönemindeki önemi düşünüldüğünde, zihinsel yetersizliği olan bireylerin fiziksel ve duygusal değişimleri algılama ve kabul etme şekillerinin olumsuz etkileneceği düşünülebilir. Aynı çalışmada genel yaşam doyumu puanları ve bütün alt ölçeklerde düşük puan aldıkları görülmüştür (Atlan, 2019).

Çevreden gelen mesajların önemli yer tuttuğu, arkadaşlardan alınan şekillendirici dönütlerin davranışları önemli ölçüde etkilediği ergenlik döneminde, zihinsel yetersizliği olan bireylerin olumsuz algı ile sürece başlaması ergenlik sonrasını da olumsuz yönde etkileyecektir. Burada, zihinsel yetersizliği olan bireylerin ilerleyen dönemde gerek benlik algısını gerekse sağlıklarını olumlu yönde etkilemek için fiziksel aktiviteye yönlendirmek doğru bir adım olabilir (Yanardağ ve ark., 2013).

Fiziksel aktivitenin hem fiziksel sağlamlık ve iyi oluş hem de duygusal sağlık için olumlu olduğu düşünüldüğünde, erken dönemde fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmış zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik dönemini daha sağlıklı geçirecekleri öngörülebilir.

Sonuç: Bu yazıdan, zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik öncesi düzenli spor alışkanlığının olmasının ergenlik dönemini daha sağlıklı geçirmeleri ve yetişkinliğe daha sağlıklı geçiş yapmaları için önemli olduğu sonucuna varabiliriz.

Umarım fikir veren bir yazı olmuştur. Görüşmek üzere.

Kaynakça:

1. Akdemir, B. (2019). Ergenlik Dönemindeki Zihin Yetersizliği Olan Bireylerin Cinsellik Eğitimi. D. Gücen (Edt.) Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Kapsamlı Cinsellik Eğitimi. s. (131-149) içinde. Eğiten Kitap.

2. Mccabe, M.P., (1993). Sex Education Programs for People With Mental Retardation. Mental Retardation, 31(6), 375-387.

3. Atlan, N. (2019). Ortaokula Devam Eden Kaynaştırma Öğrencilerinin Yaşam Doyumları, Aile İşlevleri ve Kaynaştırma Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi).

4. Yanardağ, M., Arıkan, H., Yılmaz, İ., & Konukman, F. (2013). Physical Fitness Levels Of Young Adults With And Without İntellectual Disability. Kinesiology (45,2). 233-240.