Özel Gereksinimli Bireylerde Renk Eşleme Becerisi

Geçtiğimiz haftalarda farklı konulara daldık ancak eşleme becerilerini unutmadık. Bu hafta da (Evdeki külüstür bilgisayar el verdiğince.) renk eşleme ile ilgili bir paylaşımımız olsun istedim.

Renk eşleme birçok alan dışı öğretmenimizin bilmediği, sertifika programında "duysa" da ihmal ettiği önemli bir konu. Burada çocuğumuza önce "renk" kavramını öğretmiş oluyoruz ki ilerleyen dönemde kırmızının, turuncunun bir renk olduğunu öğrensin. İsterseniz konuyu en temelden alalım.

Zihnimizin birbirine bağlı şemalardan oluştuğunu varsayan teoriyi baz alarak konuşalım. Her bilgi yeni bir şemadır ve yeni bilgiler birbirine bağlanarak, birbiri üzerinden anlam bularak zihnimizdeki yerini alır. Renk kavramını bilmeyen bir çocuk kırmızıyı öğrendiğinde bunun bir renk olduğunu ilerleyen dönemde ayırt edebilir. Ancak bizim çocuklarımız özel çocuklar olduğu için bu bilginin/şemanın oluşmasında yardıma ihtiyaçları olacaktır. Renk eşleme becerisi de renk kavramlarının, her nesnenin bir rengi olduğunun farkındalığını/şemasını oluşturmak için önemlidir. Böyle hayati bir becerinin çalışılması ihmal edilmemelidir.

Aşağıda basamak basamak renk eşlemenin materyallerini paylaştım sizinle. Bu örneklere bakarak kendi setinizi de oluşturabilirsiniz. Kafa karıştırıcı gibi dursa da her basamağı oluşturup çalıştıktan sonra zorlanacağınızı düşünmüyorum.

Renk eşleme çalışırken yine otizm ve diğer engel grupları için farklı yönergeler belirleyebilirsiniz. Ancak burada "renk" sözcüğünün duyulması, çocuğun "rengi eşlediğini" bilmesi mühim. "Hangisiyle aynı renk? Eşle!", "Aynı renkle eşle." "Eş renkle eşle." yönergeleriniz olabilir. Otizmde de bu yönergeleri kullanabilirsiniz. Diğer engel gruplarında ise bunlara farklı sorular da ekleyebilirsiniz: "Bununla hangisi aynı renk?" gibi

İhmal edilmemesi gereken diğer nokta ise renk kavramlarının (Kırmızı, mavi, sarı, yeşil, turuncu, mor.-Neden sadece bu renkleri yazdığımı "renk kavramları öğretimi" yazımda açıklayacağım.) çocuk tarafından bu süreçte duyulmaması. Dil girdisi için diğer etkinliklerde kullanırken, renk eşlerken "Bu kırmızı. Diğer kırmızı nerede?" gibi sorulara yer verilmemesi gerekir. Hedefin "Renk nedir?" sorusunun cevabı olduğunu unutmayın, "Hangi renk?" değil hedefimiz. Renk eşleme bittiğinde çocuğunuz renk kavramını biliyor olmalı, hangi rengin adının ne olduğunu değil.

Eşleme davranışı için eş rengin üzerine koymasını, eş rengi vermesini, eş rengi göstermesini, fiziksel engelli çocuklarımız için eş renge bakmasını ve daha birçok davranışı bekleyebilirsiniz. Burada ölçüt davranışın ne olduğunu aile ile belirleyebilirsiniz.

Eve vereceğiniz çalışmalarla kısa sürede sonuçlanacak bu yapılandırılmış basamakların sonunda artık renk kavramlarına geçebilirsiniz. O da başka bir yazımızın konusu olsun.

Şimdi isterseniz basamaklarımıza bakalım:

Birinci basamak:

İkinci basamak (Aslında beyaz, siyah, kahverengi gibi çalışmayı düşünmediğiniz renkleri kullanmayabilirsiniz de.)

Üçüncü basamak

Dördüncü basamak (Burada büyüklük iki farklı oluyor.)

Beşinci basamak (Burada da üç farklı büyüklük söz konusu)

Altıncı basamak (Dört nesne de farklı büyüklükte bu basamaktan sonra.)

Yedinci basamak (İki farklı doku söz konusu. Ben burada beyaz ve mavi halı kaydırmaz, pembe ve yeşil havlu kullandım.)

Sekizinci basamak (Burada da üç farklı doku var. Yeşil ve sarı el işi kağıdı, mavi mukavva, kırmızı kumaş.)

Dokuzuncu basamak (Masa sarı olduğu için sarı seçenek belli olmasa da burada dört farklı doku var. Mavi kumaş, kırmızı eva, sarı plastik, mor karton.)

Umarım yararlı bir yazı olmuştur. Görüş ve önerilerinizi, sorularınızı her zaman beklerim. Şimdiden kolaylıklar, sevgiler.