Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı

Merhabalar. Geçtiğimiz haftalarda erken yoğun davranışsal eğitim ile ilgili giriş yaptıktan sonra, erken yoğun davranışsal eğitim programı olarak ülkemizde oluşturulan ve uygulanan bir eğitim programını tanıtmak istiyorum sizlere. Bu yazıya kaynaklık eden seminer, 7 Mayıs 2018 tarihinde, Ankara Üniversitesi Engelliler Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından organize edilen, konuşmacısı Prof. Dr. Gönül Kırcaali-İftar ve konusu OÇİDEP olan seminer. 

Eğer EYDE ile ilgili yazımı okumadıysanız, o yazıyı okuduktan sonra bu yazımı okumanızı tavsiye ederim.

OÇİDEP yani Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı, Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü'nde geliştirilen bir program. Bu programın temelini ise Lovaas'ın oluşturduğu Erken ve Yoğun Davranışsal Eğitim (EYDE) oluşturmakta.

OÇİDEP'in kapsamında taklit, eşleme ve sınıflama, oyun, alıcı dil, adına tepki verme, ifade edici dil, ortak dikkat, tuvalet becerileri, soyunma-giyinme becerileri, beslenme becerileri, blok dizaynı, adı söylenen nesneyi ve eylemi belirleme, işitilen sesin kaynağını belirleme, el becerileri ve kavramlar vardır. Sıklıkla çizim becerilerine geçilen bireylerde, devam edilen süreçte Küçük Adımlar Erken Eğitim Programı uygulanmakta. (Aslında Küçük Adımlar Erken Eğitim Programı, bir bütün olarak otizmli bireylerle uygulanmaz. Bunu ihmal etmemelisiniz.)

OÇİDEP, bireysel eğitim seanslarını içine alan bir program. Haftada en az yirmi saat uygulanması gerekiyor, çünkü OÇİDEP EYDE temelli bir program. 45 dakika ders, 15 dakika teneffüs olarak planlanıp uygulanmakta ve ders esnasında da kısa aralıklarla ders ve ara verilmesi gerekmekte. 45 dakikanın 45'inde de ders yapmak hedef ve istendik durum değil. OÇİDEP uygulanırken Yanlışsız Öğretim Yöntemleri Uygulanmakta. Buna ek olarak sosyal pekiştireç ile birlikte ilk dönemlerde mutlaka birincil pekiştireç kullanılmakta. Bunun sebebi, otizmli bireylerde ilk zamanlar sosyal pekiştirecin gerekli etkiyi ve farkındalığı yaratamıyor olması. OÇİDEP'e ek olarak PECS, akran etkileşimi ve kaynaştırma desteği de sağlanabilmekte.

Öyle bir program düşünün ki hem erken eğitimi, hem yoğun eğitimi, hem de davranışçı prensiplerin tümünü içersin. Buna ek olarak da akran ve aile etkileşimine açık olsun. Ben OÇİDEP konusunda hep oldukça hevesli ve mutlu oldum. Uyguladığım her öğrencim ile de keyifle çalıştım.

Peki OÇİDEP'i okulunuzda ya da çocuğunuzla uygulamak istediğinizde ne yapmalısınız? Okulunuzda uygulamak istiyorsanız belirli bir sınıfı OÇİDEP sınıfı olarak belirleyebilir ve aileni talep ettiği zaman kadar program yapıp bunu uygulayabilirsiniz. Çocuğunuza uygulamak istiyorsanız özel eğitimcinize danışarak adım atabilir ve bu adımdan sonra evde uygulama yapabilecek bir yardımcı öğretmen bulabilirsiniz. Evde uygulamalar yapılırken özel eğitim öğretmeniniz de bunu her hafta düzenli olarak kontrol eder. Bence harika bir şey bu. Biz, okulumuzda, şimdi bu sistemi oturtmaya çalışıyoruz.

Umarım sizler için yararlı ve bilgi verici bir yazı olmuştur. Ben hazırlanırken oldukça eğlendim. Haftaya görüşmek üzere.